Dit is een vraag die we regelmatig gesteld krijgen: ‘Ik heb last van paniekaanvallen die waarschijnlijk voortkomen uit mijn burn out, wat kan ik er tegen doen?’.
Misschien herken je dit. Je staat in een supermarkt en wil even een paar boodschappen halen. Het is druk en opeens voel je een bepaalde spanning opkomen. Het liefst loop je meteen de winkel uit, maar je moet nog een aantal boodschappen hebben voor je naar de kassa kan. Je krijgt het warm, je hart gaat tekeer en je gaat sneller ademhalen. Je kan niet meer normaal nadenken en wil het liefst wegvluchten. Dit is een paniekaanval.
Of een ander voorbeeld; Je zit achter je bureau en ziet wat je allemaal nog moet doen. Je kijkt naar je scherm, maar de letters dansen voor je ogen. Proberen te focussen op je werk wilt maar niet lukken. Je kan alleen maar denken aan wat je allemaal nog moet doen en dat je dit nu op dit moment helemaal niet kan gebruiken. Ook dit is een voorbeeld van een paniekaanval. Lees in dit artikel hoe paniekaanvallen tot stand komen bij burn out (en andere oorzaken), en wat je er tegen kunt doen.
Paniekaanval bij burn-out of stress
Wanneer je heel veel stress ervaart, is de kans groot dat je te maken krijgt met een paniekaanval. Mensen die burn-out zijn hebben er zelfs vaak dagelijks mee te maken. Soms is een paniekaanval éénmalig, maar de kans is groot dat er na de eerste aanval meerdere zullen volgen. Een paniekaanval lijkt vaak opeens uit het niets te verschijnen. Het overvalt je en je voelt je compleet machteloos. De trigger is voor iedereen verschillend, maar geregeld is een drukke mensenmenigte of een situatie waarin je overladen wordt door informatie of dingen die je moet doen de uiteindelijke oorzaak.
Ik noem het bewust de uiteindelijke oorzaak, omdat een paniekaanval vaak het gevolg is van langdurige stress, of onverwerkte emoties. Je lichaam raakt overbelast en je gevoel neemt het over van de ratio. Je raakt de controle over je lichaam kwijt. Een paniekaanval kan zo weer ophouden, maar kan ook 1.5 uur aanhouden.
Paniekaanval bij faalangst
Ook faalangst kan zorgen voor paniekaanvallen. Als jij iets moet doen wat je heel spannend vindt, ga je sneller ademen en gaat je hart sneller kloppen. Misschien breekt het zweet je uit en lijk je het benauwd te krijgen. Opeens lijkt je hoofd niet meer te reageren zoals jij wilt. Je weet niet meer wat je wou zeggen, kent ineens de stof niet meer, of begint ineens te stotteren.
Je hebt een paniekaanval en bent misschien ook aan het hyperventileren. Bij faalangst noemen we een paniekaanval vaak een black-out, maar sommige mensen noemen het ook wel bevriezen door de angst.
Angststoornissen
Soms kunnen paniekaanvallen ook na herstel van een burn-out aan blijven houden. Er is dan sprake van een angststoornis. Geregeld krijgen mensen tijdens of na een burn-out, naast paniekaanvallen, ook te maken met angst voor een bepaalde situatie of voor specifieke dingen. Ook bij dit soort angsten, bijvoorbeeld pleinvrees, smetvrees, heftige angst voor bijvoorbeeld spinnen etc. spreken we van een angststoornis.
Een angststoornis kan je leven behoorlijk beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om het niet zover te laten komen en bij paniekaanvallen niet te lang te wachten met het inschakelen van professionele hulp. En denk niet dat je de enige bent. Er zijn heel veel mensen die ergens in hun leven te maken krijgen met een angststoornis.
Symptomen van paniekaanvallen
Een paniekaanval kan voor iedereen verschillend aanvoelen, toch zijn er een aantal symptomen die bijna iedereen wel herkent. Symptomen die kunnen wijzen op een paniekaanval zijn:
- Hartkloppingen
- Hyperventilatie (versnelde ademhaling)
- Drukkend gevoel op de borst
- Tintelingen in handen en/of voeten
- Oncontroleerbaar trillen
- Benauwdheid of duizeligheid
- Erg transpireren
- Niet meer helder na kunnen denken
- Controle op je lichaam verliezen
- Opgejaagd gevoel (gevoel te moeten vluchten)
- Droge mond
- Misselijkheid, braken,
- Licht gevoel in het hoofd, flauwvallen
Hoe ontstaat een paniekaanval?
Een paniekaanval kan op verschillende manieren tot stand komen. Zo kan een traumatische gebeurtenis de aanleiding zijn van paniek. Bijvoorbeeld als je voor je ogen een heftig ongeval ziet gebeuren, of de bliksem inslaat en je huis in brand staat. Je lichaam schakelt dan over in de overlevingsstand en je kan niet meer rationeel denken.
De kans is groot dat je, wanneer je later in situatie terecht komt, die herinneringen aan dit trauma oproept, weer een paniekaanval krijgt. Zo kan je opeens heel erg angstig worden in het verkeer, of heel bang worden voor onweer of harde geluiden. En juist de angst voor een nieuwe paniekaanval zorgt voor zoveel spanning dat je opnieuw een paniekaanval krijgt. Een negatieve spiraal, die erg lastig zonder professionele begeleiding te doorbreken is.
Paniekaanval door stress of burn-out
Soms wordt een paniekaanval door een kleine gebeurtenis opgewekt, of soms zelfs zonder duidelijke aanleiding. Vaak is stress, oververmoeidheid of overbelasting dan de daadwerkelijke oorzaak. Je lichaam is door de stress al extra alert en hierdoor komen prikkels harder binnen. Zo kan een menigte aan mensen je opeens teveel worden, of iets dat niet helemaal volgens plan gaat, een paniekaanval veroorzaken.
Naar mate je meer stress ervaart en dichter tegen een burn-out aanzit, kan alleen de gedachte aan het moeten uitvoeren van de dagelijkse dingen al paniek veroorzaken. Veel mensen die al overbelast zijn, geven aan dat ze drukke ruimtes of situaties met veel prikkels het liefst mijden. Een paniekaanval in de supermarkt of in een andere winkel komt vaker voor dan je denkt. Echter wordt er door schaamte helaas te weinig over gesproken, waardoor mensen er vaak te lang mee blijven rondlopen.
Paniekaanval door angst voor een ziekte
Een veelgehoorde reden van een paniekaanval is dat iemand bang is dat hij of zij een enge ziekte onder de leden heeft. Zo kan het gevoel van spanning een bepaalde druk op de borst geven, waardoor iemand bang is hartklachten te hebben. Of kunnen pijnlijke spieren aan een enge ziekte worden toegeschreven. Deze manier van paniek komt erg veel voor bij mensen die tegen een burn-out aanlopen en wordt ook wel hypochondrie genoemd.
Erfelijke aanleg
Wanneer bijvoorbeeld één van je ouders last heeft van paniekaanvallen of angststoornissen, is de kans groter dat jij het ook krijgt. Er is sprake van een erfelijke aanleg. Bepaalde persoonlijke eigenschappen kunnen de kans op een paniekaanval behoorlijk vergroten.
Paniekaanval door overprikkeling bij hoog sensitiviteit
Iemand die hoog sensitief is krijgt sneller last van stress en faalangst. Wanneer er teveel prikkels binnenkomen, bijvoorbeeld in een drukke ruimte of bij een spannende situatie, kan iemand die hoog sensitief is sneller overprikkeld raken. Als iemand dan niet uit de situatie kan stappen, kan de spanning te hoog worden en kan er een paniekaanval ontstaan. Omdat hoog gevoelige mensen gevoeliger zijn voor stress en faalangst, komen paniekaanvallen ook geregeld voor. Vaak helpt het voor deze groep al heel erg om overprikkeling te herkennen.
Wat kan ik doen tegen paniekaanvallen?
Er zijn een aantal dingen die je zelf kan doen tijdens en na de paniekaanval.
- Wees jezelf bewust dat de lichamelijke verschijnselen die je voelt bij de paniekaanval horen en vanzelf overgaan als de paniek verdwijnt. Stel jezelf gerust.
- Wanneer je een paniekaanval voelt aankomen, probeer dan je ademhaling rustig te houden en ontspanningsoefeningen te doen.
- Leid je gedachten af van je paniek. Ga bijvoorbeeld even naar buiten, wandel een stukje of drink wat water.
Na de paniekaanval:
- Probeer de oorzaak van de paniek te achterhalen.
- Bedenk of de situatie de oorzaak was, of de gedachtes die je over de situatie had. Waren je gedachtes reëel?
- Check je stressniveau. Zijn er signalen dat je stressniveau hoog is?
- Ben jij hoog gevoelig?; Ontdek waardoor jij overprikkelt raakt.
- Schrijf op waardoor de angst veroorzaakt werd en welke lichamelijke en mentale klachten je kreeg.
- Achterhaal welke gedachten er door je hoofd gingen vlak voor en tijdens de paniekaanval.
Snel en doeltreffend stress en zorgen verminderen?
In dit artikel heb je kunnen lezen waarom paniekaanvallen voorkomen bij burn out en wat je er tegen kunt doen. Ben je op zoek naar een goede manier om op doeltreffende wijze stress en zorgen verminderen zodat je weer van het leven kunt gaan genieten? Meld je dan nu aan voor de Online Training: ‘Nooit meer Zorgen of Stress’. Deze online cursus geeft je het beste stappenplan om spanning in je leven los te laten. Het hoeft geen jaren te duren voordat je stressvrij kunt leven! Je wordt stap voor stap begeleid. Talloze cursisten zijn je voorgegaan. Ze hebben het plezier en ontspanning in hun leven weer teruggevonden!
